Neuro typisch

Misschien heb je er wel eens van gehoord. Neurotypische mensen. Of mensen met een neurotypisch brein. De meesten onder ons hebben er wel enkelen in de omgeving. Dat komt omdat volgens schattingen meer dan 95% van de bevolking een neurotypisch brein heeft. Vandaag wil ik het hebben over deze mensen. Vooral wil ik een aantal vooroordelen en misverstanden wegnemen.

Filter

Mensen met een neurotypisch brein worden ook wel NT’ers genoemd. Je hebt ze in alle soorten, maten en kleuren. Alhoewel ze allemaal verschillend zijn, komen een aantal kenmerken toch wel opvallend vaak voor. Eentje daarvan is dat ze een ingebouwd filter hebben op prikkels. Het is voor hen moeilijk te bedenken dat wij dat niet hebben en dat maakt dat ze zich niet zo goed in ons kunnen inleven. Het komt regelmatig voor dat ze ons onbedoeld overprikkelen en het heel vervelend vinden als onze hersenen dan niet meer functioneren. Het is een groot misverstand dat ze geen begrip kunnen tonen. De meesten zijn namelijk vriendelijk en aardig. Met een beetje uitleg doen ze er alles aan om ons te helpen.

Sociaal

Een van de meest bewonderenswaardige eigenschappen van een NT’er is hun sociale interactie. Ze kunnen uren praten over koetjes en kalfjes zonder dat ze belangrijke informatie uitwisselen. Ze kunnen in grote groepen samen zijn en van de ene gesprekspartner naar de andere stappen, zonder terughoudendheid of dat er ook maar enige emotie bij komt kijken. Het is onvoorstelbaar.

Impulsief

Op het eerste gezicht lijken NT’ers star en gehecht aan vaste patronen. Ze hebben heel veel ongeschreven regeltjes en als je je daar niet aan houdt, dan kunnen ze heel kwetsend of boos reageren. Maar schijn bedriegt. Ze kunnen onverwachts heel impulsief zijn. Bijvoorbeeld door ineens iets op een andere manier te willen, maar ook door je te verrassen met iets dat je erg leuk vindt. Dat klinkt eng. Als je je echter over de onzekerheid heen zet, dan pakt het vaak ontzettend goed uit. Veel NT’ers vinden het prettig als jij ook spontaan met een verrassing komt, maar wees gerust: dit kun je van te voren plannen zolang je het maar niet bekend maakt. Impulsiviteit heeft overigens ook een keerzijde. NT’ers kunnen soms heel agressief reageren. Veel recente aanslagen, seksisme, corruptie en oorlogsdaden zijn gepleegd door neurotypische mensen.

Communicatie

Hun wijze van communiceren maakt NT’ers enigszins moeilijk in de omgang. Ze zijn onderling telepathisch en hebben vaak niet het geduld om verbaal te communiceren. Ze verschuilen zich gemakkelijk achter “non-verbale” communicatie en context. Als ze al gebruik maken van taal, dan doet ze dat vaak omslachtig en indirect. Wees bijvoorbeeld op je hoede als ze vragen stellen als “hoe staat deze jas mij?”, “hoe gaat het met jou?” of “waar denk je aan?”. Het is namelijk niet de bedoeling dat je deze vragen naar waarheid beantwoordt. Een ander voorbeeld is het geven van hints. Onderling hebben NT’ers de regel dat je niet zegt wat je wil, maar dat je aanwijzingen geeft en dat de ander het dan raadt. Het nadeel is dat dit niet optioneel is. Mocht je dit niet raden, dan kan dit zo het einde betekenen van een vriendschap of een relatie. Ten slotte maken NT’ers vaak geen onderscheid tussen gedachtes en gevoelens of tussen meningen en feiten. Het kan dus gebeuren dat jij een verhaal vertelt dat je daadwerkelijk hebt meegemaakt en dat een NT’er daar een mening over geeft. Het loont overigens om aan deze gebrekkige communicatieskills te wennen. Het vergt van ons wat aanpassingsvermogen, maar dan blijken NT’ers vaak eloquente gesprekspartners, waar we veel van kunnen leren.

Andere manier van ervaren

Regelmatig komen NT’ers op ons bot of juist weer heel emotioneel over. Enerzijds kunnen ze huilen of boos worden alleen maar omdat je iets benoemt wat iedereen zelf kan zien. Anderzijds kunnen ze je enorm kwetsen. Bijvoorbeeld door je te overprikkelen en dan te verwachten dat je naar ze luistert en op hun manier naar ze reageert. Het heeft echter geen zin om boos op ze te worden. Ze doen het niet bewust. Ze ervaren alles gewoon op een andere manier.

Hoe herken je iemand met een neurotypisch brein?

Het is niet gemakkelijk om een NT’er te herkennen. Van de buitenkant lijken ze precies op ons. Er zijn wel een aantal signalen die er op zouden kunnen wijzen:

Een vraag stellen en dan emotioneel reageren als je antwoord geeft.
Een vage instructie geven en als je om meer duidelijkheid vraagt dezelfde instructie geven maar dan met een luidere stem.
Altijd gelijk willen hebben.
Een mening geven, ook al heb je daar niet om gevraagd.
Verbanden leggen waar er geen zijn.
Belangrijke details missen.
“Voelen” dat je iets bedoelt, terwijl je toch heel duidelijk iets anders zegt.

Wees voorzichtig om mensen het stempel ‘neurotypisch’ te geven. Mocht je sterke signalen zien bij bijvoorbeeld je kind of je partner, dan kun je altijd onderzoek laten doen door gespecialiseerde GGZ instellingen.

Talentvol

NT’ers staan erom bekend dat ze erg getalenteerd zijn. Dat kan op ieder gebied zijn: muziek, sport, kunst en zelfs politiek. De volgende beroemdheden zijn of waren vermoedelijk neurotypisch: Rihanna, Lionel Messi, Barrack Obama, Johan Derksen, Graham Norton, Robert Oppenheimer en Michiel Huisman.

Conclusie

Ik ben blij dat er neurotypische mensen bestaan. Mijn beste vrienden zijn neurotypisch. Ze zijn veelal vriendelijk, gemoedelijk, begripvol, nieuwsgierig, interessante gesprekspartners en prettig om mee samen te werken. Het is essentieel om je te beseffen dat geen enkele NT’er hetzelfde is. Als eentje je oneerlijk heeft behandeld, dan betekent het niet dat ze je allemaal oneerlijk zullen behandelen. Geef ze een kans. Natuurlijk zijn ze soms druk en vermoeiend, maar dat is niet erg. Iedereen is af en toe wel een beetje neurotypisch.

Deze blog is geschreven met een knipoog naar alle vooroordelen over autisme. Het is fictie. Alle overeenkomsten met de werkelijkheid berusten op louter toeval.

Meer weten?

Deel deze pagina

Dit is ook autisme